Freedom&Wisdom
"จักรวาลกิมย้ง" เป็นนิยายกำลังภายในที่ประพันธ์โดยท่านกิมย้ง ซึ่งมีตัวละครแต่ละเรื่องเชื่อมโยงถึงกัน ในด้านวิทยายุทธและยุคสมัยตามประวัติศาสตร์ ถ้ารวมทั้งหมดให้เป็นเรื่องเดียวกัน ย่อมไม่ต่างกับมหากาพย์รามยณะที่คนไทยเรียกว่า "รามเกียรติ์"ตัวละครที่มีฤทธิ์เดชเกินมนุษย์เป็นเทพเป็นอสูร เช่นเดียวกับเรื่อง "แปดเทพอสูรมังกรฟ้า" ล้วนแต่มีความสามารถที่ไม่อาจพบเจอได้ในโลกความจริง จะว่าเป็นโลกในจินตนากาลของผู้แต่งบวกกับเหตุการณ์ในอดีตก็พอได้ แต่ถ้าคุณสนใจศึกษาพระไตรปิฎกหรือเคยรู้เรื่องราวชาดกอย่าง "พระเวสสันดร" ย่อมเห็นความคล้ายคลึงกันในเรื่อง "ตัวตน"มีลักษณะที่มาจากสังขาร 3 แบบของมนุษย์คือ1. เกิดตัวตนโดยปุญญาภิสังขาร (เทพ)2. เกิดตัวตนโดยอปุญญาภิสังขาร (อสูร)3. เกิดตัวตนโดยอเนญชาภิสังขาร (พรหม)เป็นตัวละครแต่ละตัวที่ทำให้มีนิสัยใจคอแตกต่างกัน คือตัวตนที่ถูกปรุงแต่งด้วยกุศล อกุศล และความไม่ปรุงแต่งทั้งกุศลและอกุศลทั้งตัวตัวตนที่เป็นรูปธรรมและตัวตนที่เป็นนามธรรม ปรากฎเป็นตัวละครอย่างมีเหตุมีผล มีพัฒนาการเปลี่ยนไปตามเวลา ถ้าจะพูดให้ตรงประเด็นก็คือเรื่องราวที่เราดูนั้นเป็นจักรวาลนามธรรม ซึ่งเป็นตัวตนโลกภายในอันอิงอาสัยกับตัวตนภายนอก เหมือนเป็นอุปมาอุปมัยให้เห็นจิตหรือวิญญาณ แสดงบทบาทตามที่ผู้ประพันธ์สื่อถึงคำสอนของศาสนา มากกว่าบอกเล่าแบบนักประวัติศาสตร์ ที่ฉายภาพโลกภายนอกกับตัวตนอันเป็นเพียงรูปธรรมความพิสดารของจิตหรือวิญญาณตามความเชื่อของแต่ละศาสนา จึงหมายถึงตัวตนภายในมนุษย์ที่ปรากฏในมิติจักรวาล (space) และมิติเวลา (time) คนละอันกับที่อยู่นอกตัวเรา การตีความ "จักรวาลพระไตรปิฎก" ว่าตัวตนที่เรียกแตกต่างกันคือ เทพ เทวดา นางฟ้า เกิดโดยจิตเป็นกุศลคือปุญญาภิสังขาร เดรัจฉาน เปรต อสุรกาย สัตว์นรก เกิดด้วยจิตอกุศลคืออปุญญาภิสังขารการแบ่งแยกฝ่ายธรรมะกับฝ่ายอธรรม จึงดูที่การกระทำอันมาจากจิตใจ ต่างก็มีความเป็นเทพเป็นอสูรอยู่ในตัวคนเดียว ไม่มีใครดีหรือชั่ว 100% ฝ่ายธรรมะทำชั่วช้าก็มี ฝ่ายอธรรมทำดีก็มี ใน "จักรวาลกิมย้ง" และ "จักรวาลพระไตรปิฎก" ล้วนบอกถึงที่มาที่ไปจากความปรุงแต่งที่เรียกว่า "สังขาร 3" ดังกล่าวมานั่นเอง จากการดูหนังจีนเพื่อความบันเทิง คุณอาจได้สาระที่ผู้แต่งใส่ไว้จนเกิดปัญญาเห็นสัจธรรม เห็นความไม่เที่ยง ความทุกข์บีบคั้น และการไม่เป็นดั่งใจต้องการ ในชีวิตจริงดุจเดียวกันบทสรุปของบทความนี้คือการเห็นตัวตนในใจเราเอง มันเป็นแค่ตัวละครที่เราคิดในหัว สวมบทบาทเพื่อใช้แสดงไม่ต่างกับที่เห็นในภาพยนตร์BY พุทธ เถรวาท
ตงฟางปุ๊ป้าย: ไร้รูป ไร้นามคืออะไร?เล่งฮู้ชง: ไร้ตัว ไร้ตน ใช่ไหม?ตงฟางปุ๊ป้าย: ท่านยังมีตัว มีตนอยู่ไหม?เล่งฮู้ชง: ... ในใจข้ามีตัว มีตนของศิษย์น้องเสมอ 55ตงฟางปุ๊ป้าย: .. แล้วในใจของท่านมีตัว มีตนของข้าไหม?เล่งฮู้ชง: หุหุ.. ข้าจะมีท่านอยู่ในใจตลอดไปแน่นอนตงฟางปุ๊ป้าย: อาจารย์ปู่ไม่เคยสอนไร้รูป ไร้นามรึไงเล่งฮู้ชง: แล้วในคัมภีร์ทานตะวันสอน.. ไร้รูป ไร้นามรึ?ตงฟางปุ๊ป้าย: ไร้รูปคือตอนตัว ไร้นามคือตอนตน 55เล่งฮู้ชง: ตัวท่านเป็นหญิงจะตอนตรงไหนได้ 55ตงฟางปุ๊ป้าย: เมื่อใดสิ้นรูป! เมื่อนั้นจึงสิ้นนาม!เล่งฮู้ชง: แหงล่ะ.. เมื่อสิ้นลม ก็สิ้นใจ ใครก็รู้..ตงฟางปุ๊ป้าย: เมื่อใดสิ้นธาตุ! เมื่อนั้นสิ้นขันธ์!เล่งฮู้ชง: ธาตุคืออะไร? ขันธ์คืออะไร?ตงฟางปุ๊ป้าย: มีธาตุจึงมีตัว! มีขันธ์จึงมีตน!เล่งฮู้ชง: ดังนั้นตายแล้ว.. จึงสิ้นธาตุ สิ้นขันธ์?ตงฟางปุ๊ป้าย: ผิด..เล่งฮู้ชง: ผิดจริงๆ แต่ไม่รู้ว่าผิดยังไง..ตงฟางปุ๊ป้าย: เพราะมีรูป จึงมีนามเล่งฮู้ชง: .. เพราะมีนาม จึงมีรูปไม่ได้เรอะ?ตงฟางปุ๊ป้าย: นามอันเป็นอมตะท่านว่ามีไหม?เล่งฮู้ชง: .. .. .. ข้าไม่รู้ตงฟางปุ๊ป้าย: นามที่ใครๆรู้จักไม่ใช่เต๋าเล่งฮู้ชง: อาจารย์ปู่ก็บอกข้าอย่างนั้นตงฟางปุ๊ป้าย: รูปคือพุทธะ นามคือจิต เคยได้ยินไหม?เล่งฮู้ชง: คัมภีร์ทานตะวันเขียนไว้อย่างนั้นรึ?ตงฟางปุ๊ป้าย: ใช่.. เพราะมีรูป จึงมีนามเล่งฮู้ชง: เต๋าไร้รูป เต๋าไร้นาม อาจารย์ปู่บอกตงฟางปุ๊ป้าย: เต๋าเป็นอสังขตธรรม นามเป็นสังขตธรรมเล่งฮู้ชง: อสังขตธรรมกับสังขตธรรมต่างกันยังไงรึท่าน?ตงฟางปุ๊ป้าย: อย่างแรกคือความว่าง อย่างสองคือความมีเล่งฮู้ชง: หมายความว่าตายแล้วกลับมาเกิดใช่ไหม?ตงฟางปุ๊ป้าย: ผิด..เล่งฮู้ชง: หมายความว่าตายแล้วสูญใช่ไหม?ตงฟางปุ๊ป้าย: ผิด.. เพราะว่างยังไม่ว่างจริง เหมือนไม่มียังมีอยู่เล่งฮู้ชง: ไม่ง่ายนักที่จะเข้าใจในสิ่งที่ท่านพูดตงฟางปุ๊ป้าย: เราต่างยังมีตัว ยังมีตน ได้แต่พูดไปตามอักษรเล่งฮู้ชง: เหมือนจะเข้าใจได้ แต่มันก็เข้าใจไม่ได้ตงฟางปุ๊ป้าย: ไว้ท่านเจออาจารย์ปู่แล้วลองถามดูเถอะเล่งฮู้ชง: คัมภีร์กระบี่ปราบมารต่างกับคัมภีร์ทานตะวันตรงไหน?ตงฟางปุ๊ป้าย: 55 แล้วเยี่ยปู้ฉินอาจารย์เจ้าต่างกับข้าตรงไหน?เล่งฮู้ชง: คนหนึ่งตอนตัวเอง คนหนึ่งไม่ได้ตอนตัวเอง ใช่ไหม?ตงฟางปุ๊ป้าย: 55 ปริศนาธรรมย่อมตีความแตกต่างกันไปเล่งฮู้ชง: เต๋ากับพุทธอาจพูดคนละอย่าง แต่มาจากธรรมเดียวกันตงฟางปุ๊ป้าย: อย่างท่านกับข้า กำเนิดจากเต๋า กำเนิดจากพุทธะเล่งฮู้ชง: ใช่ๆ จะเต๋าหรือพุทธะ ให้กำเนิดสรรพสิ่งบนโลกนี้ตงฟางปุ๊ป้าย: ยุทธภพก็คือสังสารวัฏเล่งฮู้ชง: ใช่ๆ สังสารวัฏก็คือยุทธภพตงฟางปุ๊ป้าย: แก่งแย่ง แข่งขัน ห้ำหั่น เชือดเฉือนเล่งฮู้ชง: แต่ข้ายังเป็นเพื่อน เป็นมิตรจริงใจ..ตงฟางปุ๊ป้าย: ชีวิตขึ้นลงก็แค่นั้น อยากจะขึ้นอย่างนั้นให้นานๆเล่งฮู้ชง: 55 งั้นไปร้องคาราโอเกะกันดีมะ ผ่อนคลายๆ อิอิตงฟางปุ๊ป้าย: ดีๆๆ จะได้ feat. ไปลงยูทูปเล่งฮู้ชง: งั้นแวะเซเว่นซื้อถุงยางก่อน..ตงฟางปุ๊ป้าย: .. มันคนละ feat. แล้วล่ะ 😣เล่งฮู้ชง: .. หุหุ ล้อเล่น .. 😅BY ตงฟางปุ๊ป้าย บูรพาไม่แพ้ 2013
อริยสัจ4 ของรูปธรรม (เจริญถึงอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ)ทุกข์รูปธรรม-ความแก่ ความเจ็บ ความตายของร่างกาย (ในแต่ละช่วงวัยของชีวิต)สมุทัยรูปธรรม-การเกิดตัวตนทางกาย (จึงไม่พ้นต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้องตาย)นิโรธรูปธรรม-ไม่มีตัวตนเป็นทายาทสืบทอดธาตุขันธ์อีกต่อไป (ไม่มีลูก)มรรครูปธรรม-มรรคอันทำให้บริสุทธิ์ทางกาย (อินทรีสังวรศีล-วิราคะ)อริยสัจ4 ของนามธรรม (เจริญถึงสอุปาทิเสสนิพพานธาตุ)ทุกข์นามธรรม-ความนึกคิดปรุงแต่งต่อ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ (ในแต่ละช่วงเวลาของวัน)สมุทัยนามธรรม-การเกิดตัวตนทางใจ (จึงมีตัณหา 3 ไม่สิ้นสุด)นิโรธนามธรรม-ไม่มีตัวตนเป็นโอปปาติกะในความนึกคิด (วิสังขาร)มรรคนามธรรม-มรรคอันทำให้บริสุทธิ์ทางใจ (เจโตวิมุตติ-ปัญญาวิมุตติ)BY TRUTH or LIES
ถ้าถึงธรรม ธรรมชาติ ถึงธาตุธรรมกระจ่างคำ ในคำสอน ใช่คำแต่งการตอบถาม คำตอบต่าง ต่างแสดงช่วยให้แสง แห่งธรรมส่อง ส่องใจตนทุกทางตัน เพราะตัณหา พาให้ตันทุกข์เพราะขันธ์ พาฉันทุกข์ มีทุกคนใครจะช่วย ช่วยไม่ได้ ใจทุกข์ทนต้องช่วยตน ให้พ้นทุกข์ รู้ทุกข์เองBy ฉันชื่อบุษบา คำนำหน้านาย
"จักรวาลกิมย้ง" เป็นนิยายกำลังภายในที่ประพันธ์โดยท่านกิมย้ง ซึ่งมีตัวละครแต่ละเรื่องเชื่อมโยงถึงกัน ในด้านวิทยายุทธและยุคสมัยตามประวัติศาสตร์ ถ้ารวมทั้งหมดให้เป็นเรื่องเดียวกัน ย่อมไม่ต่างกับมหากาพย์รามยณะที่คนไทยเรียกว่า "รามเกียรติ์"
ตอบลบตัวละครที่มีฤทธิ์เดชเกินมนุษย์เป็นเทพเป็นอสูร เช่นเดียวกับเรื่อง "แปดเทพอสูรมังกรฟ้า" ล้วนแต่มีความสามารถที่ไม่อาจพบเจอได้ในโลกความจริง จะว่าเป็นโลกในจินตนากาลของผู้แต่งบวกกับเหตุการณ์ในอดีตก็พอได้ แต่ถ้าคุณสนใจศึกษาพระไตรปิฎกหรือเคยรู้เรื่องราวชาดกอย่าง "พระเวสสันดร" ย่อมเห็นความคล้ายคลึงกันในเรื่อง "ตัวตน"
มีลักษณะที่มาจากสังขาร 3 แบบของมนุษย์คือ
1. เกิดตัวตนโดยปุญญาภิสังขาร (เทพ)
2. เกิดตัวตนโดยอปุญญาภิสังขาร (อสูร)
3. เกิดตัวตนโดยอเนญชาภิสังขาร (พรหม)
เป็นตัวละครแต่ละตัวที่ทำให้มีนิสัยใจคอแตกต่างกัน คือตัวตนที่ถูกปรุงแต่งด้วยกุศล อกุศล และความไม่ปรุงแต่งทั้งกุศลและอกุศล
ทั้งตัวตัวตนที่เป็นรูปธรรมและตัวตนที่เป็นนามธรรม ปรากฎเป็นตัวละครอย่างมีเหตุมีผล มีพัฒนาการเปลี่ยนไปตามเวลา ถ้าจะพูดให้ตรงประเด็นก็คือเรื่องราวที่เราดูนั้นเป็นจักรวาลนามธรรม ซึ่งเป็นตัวตนโลกภายในอันอิงอาสัยกับตัวตนภายนอก เหมือนเป็นอุปมาอุปมัยให้เห็นจิตหรือวิญญาณ แสดงบทบาทตามที่ผู้ประพันธ์สื่อถึงคำสอนของศาสนา มากกว่าบอกเล่าแบบนักประวัติศาสตร์ ที่ฉายภาพโลกภายนอกกับตัวตนอันเป็นเพียงรูปธรรม
ความพิสดารของจิตหรือวิญญาณตามความเชื่อของแต่ละศาสนา จึงหมายถึงตัวตนภายในมนุษย์ที่ปรากฏในมิติจักรวาล (space) และมิติเวลา (time) คนละอันกับที่อยู่นอกตัวเรา การตีความ "จักรวาลพระไตรปิฎก" ว่าตัวตนที่เรียกแตกต่างกันคือ เทพ เทวดา นางฟ้า เกิดโดยจิตเป็นกุศลคือปุญญาภิสังขาร เดรัจฉาน เปรต อสุรกาย สัตว์นรก เกิดด้วยจิตอกุศลคืออปุญญาภิสังขาร
การแบ่งแยกฝ่ายธรรมะกับฝ่ายอธรรม จึงดูที่การกระทำอันมาจากจิตใจ ต่างก็มีความเป็นเทพเป็นอสูรอยู่ในตัวคนเดียว ไม่มีใครดีหรือชั่ว 100% ฝ่ายธรรมะทำชั่วช้าก็มี ฝ่ายอธรรมทำดีก็มี ใน "จักรวาลกิมย้ง" และ "จักรวาลพระไตรปิฎก" ล้วนบอกถึงที่มาที่ไปจากความปรุงแต่งที่เรียกว่า "สังขาร 3" ดังกล่าวมานั่นเอง จากการดูหนังจีนเพื่อความบันเทิง คุณอาจได้สาระที่ผู้แต่งใส่ไว้จนเกิดปัญญาเห็นสัจธรรม เห็นความไม่เที่ยง ความทุกข์บีบคั้น และการไม่เป็นดั่งใจต้องการ ในชีวิตจริงดุจเดียวกัน
บทสรุปของบทความนี้คือการเห็นตัวตนในใจเราเอง มันเป็นแค่ตัวละครที่เราคิดในหัว สวมบทบาทเพื่อใช้แสดงไม่ต่างกับที่เห็นในภาพยนตร์
BY พุทธ เถรวาท
ตงฟางปุ๊ป้าย: ไร้รูป ไร้นามคืออะไร?
ตอบลบเล่งฮู้ชง: ไร้ตัว ไร้ตน ใช่ไหม?
ตงฟางปุ๊ป้าย: ท่านยังมีตัว มีตนอยู่ไหม?
เล่งฮู้ชง: ... ในใจข้ามีตัว มีตนของศิษย์น้องเสมอ 55
ตงฟางปุ๊ป้าย: .. แล้วในใจของท่านมีตัว มีตนของข้าไหม?
เล่งฮู้ชง: หุหุ.. ข้าจะมีท่านอยู่ในใจตลอดไปแน่นอน
ตงฟางปุ๊ป้าย: อาจารย์ปู่ไม่เคยสอนไร้รูป ไร้นามรึไง
เล่งฮู้ชง: แล้วในคัมภีร์ทานตะวันสอน.. ไร้รูป ไร้นามรึ?
ตงฟางปุ๊ป้าย: ไร้รูปคือตอนตัว ไร้นามคือตอนตน 55
เล่งฮู้ชง: ตัวท่านเป็นหญิงจะตอนตรงไหนได้ 55
ตงฟางปุ๊ป้าย: เมื่อใดสิ้นรูป! เมื่อนั้นจึงสิ้นนาม!
เล่งฮู้ชง: แหงล่ะ.. เมื่อสิ้นลม ก็สิ้นใจ ใครก็รู้..
ตงฟางปุ๊ป้าย: เมื่อใดสิ้นธาตุ! เมื่อนั้นสิ้นขันธ์!
เล่งฮู้ชง: ธาตุคืออะไร? ขันธ์คืออะไร?
ตงฟางปุ๊ป้าย: มีธาตุจึงมีตัว! มีขันธ์จึงมีตน!
เล่งฮู้ชง: ดังนั้นตายแล้ว.. จึงสิ้นธาตุ สิ้นขันธ์?
ตงฟางปุ๊ป้าย: ผิด..
เล่งฮู้ชง: ผิดจริงๆ แต่ไม่รู้ว่าผิดยังไง..
ตงฟางปุ๊ป้าย: เพราะมีรูป จึงมีนาม
เล่งฮู้ชง: .. เพราะมีนาม จึงมีรูปไม่ได้เรอะ?
ตงฟางปุ๊ป้าย: นามอันเป็นอมตะท่านว่ามีไหม?
เล่งฮู้ชง: .. .. .. ข้าไม่รู้
ตงฟางปุ๊ป้าย: นามที่ใครๆรู้จักไม่ใช่เต๋า
เล่งฮู้ชง: อาจารย์ปู่ก็บอกข้าอย่างนั้น
ตงฟางปุ๊ป้าย: รูปคือพุทธะ นามคือจิต เคยได้ยินไหม?
เล่งฮู้ชง: คัมภีร์ทานตะวันเขียนไว้อย่างนั้นรึ?
ตงฟางปุ๊ป้าย: ใช่.. เพราะมีรูป จึงมีนาม
เล่งฮู้ชง: เต๋าไร้รูป เต๋าไร้นาม อาจารย์ปู่บอก
ตงฟางปุ๊ป้าย: เต๋าเป็นอสังขตธรรม นามเป็นสังขตธรรม
เล่งฮู้ชง: อสังขตธรรมกับสังขตธรรมต่างกันยังไงรึท่าน?
ตงฟางปุ๊ป้าย: อย่างแรกคือความว่าง อย่างสองคือความมี
เล่งฮู้ชง: หมายความว่าตายแล้วกลับมาเกิดใช่ไหม?
ตงฟางปุ๊ป้าย: ผิด..
เล่งฮู้ชง: หมายความว่าตายแล้วสูญใช่ไหม?
ตงฟางปุ๊ป้าย: ผิด.. เพราะว่างยังไม่ว่างจริง เหมือนไม่มียังมีอยู่
เล่งฮู้ชง: ไม่ง่ายนักที่จะเข้าใจในสิ่งที่ท่านพูด
ตงฟางปุ๊ป้าย: เราต่างยังมีตัว ยังมีตน ได้แต่พูดไปตามอักษร
เล่งฮู้ชง: เหมือนจะเข้าใจได้ แต่มันก็เข้าใจไม่ได้
ตงฟางปุ๊ป้าย: ไว้ท่านเจออาจารย์ปู่แล้วลองถามดูเถอะ
เล่งฮู้ชง: คัมภีร์กระบี่ปราบมารต่างกับคัมภีร์ทานตะวันตรงไหน?
ตงฟางปุ๊ป้าย: 55 แล้วเยี่ยปู้ฉินอาจารย์เจ้าต่างกับข้าตรงไหน?
เล่งฮู้ชง: คนหนึ่งตอนตัวเอง คนหนึ่งไม่ได้ตอนตัวเอง ใช่ไหม?
ตงฟางปุ๊ป้าย: 55 ปริศนาธรรมย่อมตีความแตกต่างกันไป
เล่งฮู้ชง: เต๋ากับพุทธอาจพูดคนละอย่าง แต่มาจากธรรมเดียวกัน
ตงฟางปุ๊ป้าย: อย่างท่านกับข้า กำเนิดจากเต๋า กำเนิดจากพุทธะ
เล่งฮู้ชง: ใช่ๆ จะเต๋าหรือพุทธะ ให้กำเนิดสรรพสิ่งบนโลกนี้
ตงฟางปุ๊ป้าย: ยุทธภพก็คือสังสารวัฏ
เล่งฮู้ชง: ใช่ๆ สังสารวัฏก็คือยุทธภพ
ตงฟางปุ๊ป้าย: แก่งแย่ง แข่งขัน ห้ำหั่น เชือดเฉือน
เล่งฮู้ชง: แต่ข้ายังเป็นเพื่อน เป็นมิตรจริงใจ..
ตงฟางปุ๊ป้าย: ชีวิตขึ้นลงก็แค่นั้น อยากจะขึ้นอย่างนั้นให้นานๆ
เล่งฮู้ชง: 55 งั้นไปร้องคาราโอเกะกันดีมะ ผ่อนคลายๆ อิอิ
ตงฟางปุ๊ป้าย: ดีๆๆ จะได้ feat. ไปลงยูทูป
เล่งฮู้ชง: งั้นแวะเซเว่นซื้อถุงยางก่อน..
ตงฟางปุ๊ป้าย: .. มันคนละ feat. แล้วล่ะ 😣
เล่งฮู้ชง: .. หุหุ ล้อเล่น .. 😅
BY ตงฟางปุ๊ป้าย บูรพาไม่แพ้ 2013
อริยสัจ4 ของรูปธรรม (เจริญถึงอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ)
ตอบลบทุกข์รูปธรรม-ความแก่ ความเจ็บ ความตายของร่างกาย (ในแต่ละช่วงวัยของชีวิต)
สมุทัยรูปธรรม-การเกิดตัวตนทางกาย (จึงไม่พ้นต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้องตาย)
นิโรธรูปธรรม-ไม่มีตัวตนเป็นทายาทสืบทอดธาตุขันธ์อีกต่อไป (ไม่มีลูก)
มรรครูปธรรม-มรรคอันทำให้บริสุทธิ์ทางกาย (อินทรีสังวรศีล-วิราคะ)
อริยสัจ4 ของนามธรรม (เจริญถึงสอุปาทิเสสนิพพานธาตุ)
ทุกข์นามธรรม-ความนึกคิดปรุงแต่งต่อ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ (ในแต่ละช่วงเวลาของวัน)
สมุทัยนามธรรม-การเกิดตัวตนทางใจ (จึงมีตัณหา 3 ไม่สิ้นสุด)
นิโรธนามธรรม-ไม่มีตัวตนเป็นโอปปาติกะในความนึกคิด (วิสังขาร)
มรรคนามธรรม-มรรคอันทำให้บริสุทธิ์ทางใจ (เจโตวิมุตติ-ปัญญาวิมุตติ)
BY TRUTH or LIES
ถ้าถึงธรรม ธรรมชาติ ถึงธาตุธรรม
ตอบลบกระจ่างคำ ในคำสอน ใช่คำแต่ง
การตอบถาม คำตอบต่าง ต่างแสดง
ช่วยให้แสง แห่งธรรมส่อง ส่องใจตน
ทุกทางตัน เพราะตัณหา พาให้ตัน
ทุกข์เพราะขันธ์ พาฉันทุกข์ มีทุกคน
ใครจะช่วย ช่วยไม่ได้ ใจทุกข์ทน
ต้องช่วยตน ให้พ้นทุกข์ รู้ทุกข์เอง
By ฉันชื่อบุษบา คำนำหน้านาย